давр

[دور]

а

1. гардиш, чархиш, ҳаракат дар гирди чизе; даври фалак гардиши фалак, чархи фалак; замона, рӯзгор

2. навбат (дар бозӣ, овоздиҳӣ дар интихобот ва ғ.); даври ҷом гардиши бонавбати ҷоми май дар давраи аҳли сӯҳбат

3. айём, ҳангом; вақт, замон: даври пеш (қадим), дар ҳар давру замон; даври ҷавонӣ айёми ҷавонӣ, вақти ҷавонӣ; даври коре расидан фаро расидани вақти коре

4. маҷ. вақти ҳукмронӣ, аҳди салтанат; даври касе омадан навбати ҳукмронии касе расидан; ҳукми касе раво гардидан

5. гирд, гирдогирд, атроф, давра, доира: даври сар, даври хирман, ба даври мизи касе ҷамъ омадан, даври чизеро печонида гирифтан; давру пеш гирду атроф, гӯшаву канор; қарибиҳо, наздикиҳо; давр задан а) гирд гаштан, чарх задан дар атрофи чизе (мас., киштии кайҳонӣ дар атрофи Замин); б) аз гирди чизе гузаштан; атрофи ҷоеро тай карда рафтан (роҳи ростро монда); в) маҷ. сайру гашт кардан, гардиш кардан (барои тамошо ва ҳавохӯрӣ); давр зада баромадан а) гирд гаштан, гашта баромадан ҷоеро (мас., барои аз назар гузаронидан); б) паймудан атрофи ҷоеро; давр рондан а) ҳукм рондан, ҳукмронӣ кардан; б) маҷ. бо айшу ишрат рӯз гузаронидан, хушвақтӣ кардан, бо карру фар рӯз гузаронидан

◊ даври гул фасли шукуфтани гулҳо, мавсими гул; давр-даври касе (будан) а) ҳукмрони замон будани касе; б) ҳукми касе раво будан, гапи касе гап будан; давру даврон а) замона, рӯзгор; б) айшу ишрат, хушию хуррамӣ, рӯзи хуш